Yakındoğu, Ortadoğu ve Kafkaslar’da sağlanacak siyasi ve ekonomik istikrar yakın zamanda şekillenmesini tamamlayacak yeni Dünya Düzeninin önemli özelliğidir. Bundan kendileri açısından olumlu ve olumsuz etkilenecek devletlerin ve çıkar guruplarının karşılıklı hamleleri aralıksız devam etmektedir.

Yeni düzenden karlı çıkacak ulusların başında Kurdler gelmektedir. Kurdistan’ın işgalcisi devletlerin kaybı kaçınılmazdır. En önemli kaybı Türkiye ve İran yaşayacak. Yeni düzenden Arapların kaybı onları rahatsız edecek düzeyde değildir. Arap Devletleri Türkiye ve İran’ın kaybına ortak olmamak için üzerlerindeki baskıdan kurtulmaya çalışıyorlar ve gayretlerini artırmaktan başka bir siyasete yönelmeleri mümkün görülmüyor. Geçerli uluslararası hukuk, onlara, ellerindeki zenginliğe yasal güvence sağlamaktadır. Arapların içinde özellikle İran ve Türkiye tarafından oluşturulan vekil güçlerin vatandaşı oldukları devletler tarafından hoşgörü ile desteklenmediklerini görmekte yarar vardır.

Siyasetin ekonomi üzerinde göz ardı edilemeyecek ölçüde etkisinin olduğu bilinmektedir. Bu etki uzun vadede belirleyici değildir. Ekonominin siyasete etkisi çok daha fazla ve tutum belirlemede belirleyicidir. Bölgenin sömürgeci devletleri mevcut statünün devam edebilmesi sağlamak için Kurdlerin ve kurumlarının (yönetim sistemlerinin) ekonomik olarak gelişmesini ve uluslararası hukuk açısından ekonomik ilişkilerinin meşruluğunu engellemek zorunda olduklarını biliyorlar.

Başûrê Kurdistanê son zamanlarda ekonomide önemli anlaşmalar yapmaktadır. Petrol ve Gaz üretimi için önemli sözleşmeler[i] yapmakta ve petrol satışları için avantajlı pozisyonlar elde etmektedir.[ii] Aynı durum Rojavayê Kurdistanê için de yakında kendisini gösterecektir. Bu durum Kurdistan’ın düşmanlarını rahatsız etmekte ve etkisi kısa süreli olsa da karşı saldırılara geçmesini tetiklemiş bulunmaktadır.

Son zamanlarda Kurdistan’a yönelik ekonomik saldırıların listesini buraya almaya çalışırsak uzun bir liste ile karşılaşacağız. Yapılan son saldırı Kor Mor Gaz sahasına yapılandır[iii] ve uluslararası tepkiye neden olmuştur. Böyle bir saldırı ancak bir devletin desteği ile yapılabilir[iv] ve yapanlar iyicene bilmeliler ki kendi intiharlarının yolunu döşüyorlar.

Kurdistan’da enerji kaynaklarına yönelik saldırılar gelişmiş ülkeleri rahatsız etmektedir. Doğal olarak tepki vermelerini ve Kurdistan’a desteklerini gündeme getirdiği gibi harekete geçmelerini sağlamaktadır. Başta ABD olmak üzere batılı devletler harekete geçmiş bulunmaktadır.[v] Gelişen durum karşısında saldırganların arkasında olan devlet ve devletler de kınamak zorunda kaldılar.

Dünyanın Kurdistan’a ihtiyacı vardır ve Kurdlerin Kurdistan’ın düşmanı bölgenin sömürgeci devletlerinin isteğine uymamaları halinde gelişmiş devletlerin Kurdistan’a desteği artarak devam edecektir. Bunu sömürgeciler çok iyi bilmektedir. Kurdler ve siyasetçileri bu gerçeğe göre tutum belirler ise Kurdistan’a fayda sağlamanın yolunda yürümenin gereğini yerine getirmiş olacaklardır.

Bu saldırılar önümüzdeki bir-iki yıl içinde belki de artarak devam edecektir. Askeri olarak saldırıları önleme gücümüz şimdilik yoktur. Çaresiz değiliz. Neler yapabiliriz.

Kurdistan’a destek vermeye hazır devletler ile daha sıkı iş birliği geliştirmeli ve koruyucu tedbirler için yardımlarını talep etmeliyiz.

Doğal kaynaklarının üretimi ve dünya piyasalarına sunumu için meşru zeminde anlaşmaların sayılarını artırmalıyız ve ilgili ülkeleri çeşitlendirmenin yolunu açmalıyız.

Son gelişmeler Türkiye’yi Kurdistan’ın gaz ve petrolüne mahkûm ettirmiştir ve önümüzdeki iki yıl içinde ihtiyacını bu yolla sağlamak zorunda kalacaktır. Başûrê Kurdistanê ve Rojavayê Kurdistanê yönetimleri buna göre tutum belirlemeli ve avantajlarını sonuna kadar kullanmanın yolunu bulmalıdır. Tehditlere boyun eğmediğini meşru zeminde göstermelidir.

İran askeri ve siyaseten sıkıştığı gibi ekonomik olarak sıkıntıdadır. Ekonomik ilişkilerinin bir kısmını Irak ve Başûrê Kurdistan aracılığı ile sürdürmek zorundadır. İran’ın ekonomik olarak nefes almasını siyaseten karşılıksız yapmamalıyız. Bunun yolunu tıkamanın elimizde olduğunu göstermeli ve her olumsuzlukta gereğini yaparak göstermeliyiz.

Ekonomik olarak gelişme ve meşru ilişkiler Kurdistan’ın geleceğinin garantisidir. Gelişmişlik Kurdistan’da yaşayanlara refah getireceği gibi Sömürgecilere de geri adım attıracaktır.

Bu tutumu alabilecek akıl ve öngörü her iki Kurdistan parçasında da vardır. Bunun kanıtını Duhok’taki Ortadoğu Barış ve Güvenlik Forumu’nda (MEPS2025) görebildik.

Kurdistan’da mühendislerin ve ekonomistlerin önünü açmak Kurdi olmanın gereğidir.