İzleyebildiğim kadarıyla biz Kürdlerin çoğunluğu, Afganistan’daki felaketli sonucu, ABD’nin oradaki son tutumuna bağlıyoruz. Bu, haliyle ABD’nin Güney Kürdistan’da 1975 yenilgisine ve dolayısıyla felaketine neden olan Kürdleri terkinin tekrarını bizlere hatırlatıyor ve böylece kaygılarımız, hatta korkularımız daha bir artıyor.

ABD Başkanı Biden’ın, son demecinde “Afganistan’a ulus inşa etmek için gitmedik” demesi, yüz yıllardır çok ağır bedellerle “ulus inşa” etmeye çalışan biz Kürdler arasında söz konusu kaygıları daha da yaygınlaştırıp pekiştirmiş bulunuyor.

Zira sıcak savaşın zaten halen de sürmekte olduğu Bölgemizde ve Kürdistan’da, ABD’nin, özellikle belli önemli mevzilerin kazanıldığı Güney ve Batı Kürdistan’da milletleşme ve devletleşme mücadelesi içinde olan biz Kürdleri tekrar yalnız bırakıp gitmesi ve bizleri sömürgecilerimizin bildik asimetrik güç ve vahşetleriyle baş başa bırakma düşüncesi bile gerçekten korkunç…

Peki, böylesi siyasi bir yargıya ve psikolojiye kapılmak, dünya çapındaki ve Afganistan’daki genel siyasi gerçeğe ve dolayısıyla bizim gerçekliğimize ne kadar uyuyor?

Bunu anlamak için konuyu, öncelikle Afganistan’da yüzyılı aşkındır süregelen siyasal durum açısından değerlendirmek gerekiyor.

Bilindiği gibi, çok sayıda farklı etnik topluluğu barındıran ve hala önemli oranda kabile kural ve yaşamını sürdüren Afganistan toplumu, yüzyılı aşkındır milletleşme ve devletleşme mücadelesi yolunda çok ağır bedeller ödeyerek modernleşmeye çalışıyor ve fakat süreç, bunun asgari gereklerinin tam aksi yönde ilerleyip duruyor.

Bu durum, Afgan toplumunun siyasal modernleşmeyi şöyle veya böyle sağlayacak düzeye/yeteneğe sahip olan ekonomik ve sosyal dinamiklerden henüz yoksun olduğunu ortaya koyuyor.

Bir zamanlar Afganistan’da askeri ve siyasal egemenlik kuran Sovyetler Birliği’nin de orayı ABD benzeri bir kararla terk etmesinin temelinde aynı nedenler yatıyor.

Zira biliyoruz ki, siyasal ittifaklar, vefa ve dostluklarla değil, karşılıklı ortak çıkarlarla gerçekleşip yürüyor. Bu bakımdan Afganistan’da yüzyılı aşkındır sürmekte olan sürecin başarısızlığının esas mesulü, sürdürmekte oldukları mücadelenin anlam ve amacına uygun olarak belli haklar ve özgürlükler temelinde uzlaşıp şöyle veya böyle ortaklaşamayan; monarşik veya totaliter de olsa siyasal olarak merkezi bir sistem bile yaratamayan ve bu nedenle de devletleşemeyen yerel dinamiklerdir.

Açıktır ki, islami ideolojinin en dogmatik ve fanatik versiyonu olan selefiliği benimseyen Taliban ve benzeri anlayış ve örgütlerle hele de çağımızda milletleşip devletleşmek mümkün değildir. Zira emperyalist de, kapitalist de, sosyalist de, siyonist de olsanız, son tahlilde çıkar ortaklığına dayalı müttefikliğin belli bir rasyonaliteye tekabül etmesi, onu karşılaması gerekir ki süreç yürüyebilsin.

Bu nedenle Afganistan meselesinde bir dönemin sosyalistleri olarak Rusların ve emperyalist olarak ABD’nin takındığı tutumlar biz Kürdler için bir çok yönüyle bire bir örnekler olamaz. Örneğin her şeyden önce biz Kürdler, milletleşme, devletleşme ve modernleşme sürecinin çok önemli bir unsuru olan seküler anlayışın Bölgedeki en gelişkin/ileri temsilcisiyiz. Taliban benzeri selefi bir örgüt olan İŞİD’e karşı mücadelede, bunu emperyalizmi, kapitalizmi, sosyalizmi ve siyonizmi ile bütün dünyaya ilan etmiş ve ispatlamış bulunuyoruz.

Bu nedenle günümüzde yapmamız gereken en önemli görev, milletleşme ve devletleşme mücadelesinde başta Güney ve Batı Kürdistan olmak üzere kazandığımız mevzileri, özgürlük içinde farklılıklarımıza uyan uzlaşı ve ortaklıklarla pekiştirerek birlik olmalı ve bu sayede yarattığımız güçle Orta-Doğu’nun yeniden dizaynında vazgeçilmez bir aktör olmaya çalışmalıyız. Orta-Doğu'da bizsiz hiçbir denklem kurulamamalı, yürüyememelidir. Böylesi güçlü bir pozisyonla milli çıkarlarımızı en ileri düzeyde ABD’si, Avrupası, Rusyası, Çin’i, İsrail’i dahil, kim veya kimlerle gerçekleştirebiliyorsak onunla/onlarla müttefik olmaya çalışmalıyız.

Kimse, Afganistan örneğinin bize tam anlamıyla uymayan özellikleri ile biz Kürdleri tekrar illaki anti-emperyalist, anti kapitalist, anti siyonist yapmaya kalkmasın!... Bu oyuna bir daha gelmemeliyiz!...

18 Ağustos 2021