Ali K.Yıldırım

Eba Müslüm'ün taraftarı olan  Rewandiler sonradan Rewadi'ye dönüşür. Rewand'nin anlamı Rewanlı'dır. Yani İsfahana bağlı Kürt bölgesi Rewan'dan olanlar demektir. Arap işgali ile birlikte anlaşılan bir kısmı daha doğuya geçiyor ve Kuzeydeki Deylem bölgesi ile birlikte Eba Müslüm'ün ordusunun bel kemiğini oluşturuyorlar.  Rewandiler aynı zamanda Şii tandanslı dini politik bir hareket haline geliyor. İşte bu Eba Müslüm taraftarlarına RAFIZİ diyorlar. Bunlar sayesinde Emevi halifeliğine son veriliyor 

Eba Müslüm'ün Abbasiler tarafından ortadan kaldırılması sonrası bunlara yönelik Araplar tarafından Musul yöresinde bir katliam düzenleniyor ve bunlar daha kuzeye geçiyorlar.

Kuruluşu yaklaşık 950 yılında olan Rewadi Devleti Azdi Araplar ile açıklanamaz. Kaldıki bir Kürd ailenin Arap işgali sonrası Araplığa asimile olarak onlar tarafından bölgeye atanmış olmasıda mümkün. Ancak bölge Kürt. Bunlar nereden geldi? Azdi ile Ezidilik arasında bir ilişki olmalıdır. REWADİ lideri Abd Allah al Rawandi bu ismi nereden aldı? 
Rewadi devleti bölgede Hürremi Babak ayaklanmalarının sebep olduğu gelişmeler sonrası, Abbasiler'in merkezden vali atama sistemi çökünce yükseliyor. Bu bölgede Kürt Hürremi önderleri olarak Cavidan ve İsma al Kurdi en önemli şahsiyetler. Cavidan'ın ölümü sonrası liderlik Babak'a geçer. Kürt Alevi cemlerinde Cavidan ismi zikr edilirdi zamanında. Bu konuda benim dayızadelerimden Belguzar Şahin'de bir şiirinde Cavidan ismini anar. Cibal'daki Hürremi hareketinin ismi KHURDANAYA. Abbasiler karşısında alınan yenilgi sonrası 15000 kişilik taraftarı ile birlikte Hürremi komutanı Nasır Bizans'a geçer ve hatta orada ismi değiştirilerek bir süreliğine imparatorda olur, sonra öldürülür. Tokat ve Amasya Alevileri bu dönemde oraya yerleşen Kürtler'in kökeninden geliyor olmalılar.  Bu durum, Babailer ayaklanması ve onun liderleri hakkındada fikir yürütme imkanımızı güçlendirir.

Batılı yazarlar Arap veya Türk yazarların etkisi ile meseleleri açıklıyor. Çoğu Kürtçe bilmiyor. 
Olayları açıklar iken dönemin dini ve siyasal topografisini bilmek çok önemli. Emeviler ve hatta Abbasiler devrinde dahi bu devletlerin özellikle Kuzey Batısı ya İRANİ inançlar yada çeşitli derecede Şiilik inancına sahip. Mısır'da Şii İsmaili devleti gökten inmedi. Abbasiler'in dağılması sonrası oluşan Uqaylid, Mırdasi, Mazyadi v.b devletler dahi Şii. Mervaniler dahi Fatımiler sayesinde yükseliyor.  Sünnülük Horasan'da etkin. Batı'nın sünnüleştirilmesi esas olarak Selçuklular sayesinde gerçekleşir.

Kürt tarihi hakkında tarihsel hafıza Kürt Alevilerde saklı idi. Millet olmanın en önemli vasfı zaten tarihi hafızadır. Şerefhan meşhur Kürt ailelerinin kökenini Abbasilere bağlıyarak Kürtleri Araplığın bir uzantısı gibi sunar. Halbuki RAFIZİ olarak anılan Kürtlerde Abbasiler sadece Arap değil, Kürt düşmanı olarak sunulur. Selçuklular ve Osmanlı'ya bakış bundan farklı değildir. Kemalist hareket Osmanlı geçmiş üzerinde yükselir. Tarihsel hafızanın devamcısı Şeyh Hesanlı Koçgırililer'in  M.Kemal'in gadrine ilk olarak  uğramasının asıl sebebi de, tehlikeli görülen  bu TARHSEL HAFIZA'ya sahip olmaları idi.