Kürt ulusal ideolojisinin dayandığı temel çerçeve, tarihsel olarak milliyetçilik fikri etrafında gelişmiştir. Bu ideoloji, modern anlamıyla Kurdayetî olarak tanımlanmakta, Kürt milletinin siyasal, toplumsal ve kültürel taleplerinin ideolojik taşıyıcısı işlevi görmektedir. Milliyetçilik kavramı yalnızca duygusal ya da etnik aidiyetin değil, aynı zamanda siyasal meşruiyetin, ulusal bilincin ve kolektif kimliğin inşa edilmesinin aracı olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle Kürt ulusal ideolojisi, milliyetçilikten bağımsız düşünülemez; çünkü Kürtlerin tarih boyunca karşılaştıkları siyasal parçalanma, zorunlu göç, inkâr ve asimilasyon politikaları, ulusal ideolojiyi yaşamsal bir zorunluluk haline getirmiştir.

Milliyetçilik, modern çağda siyasal taleplerin en önemli taşıyıcısıdır. Benedict Anderson’un hayali cemaat kavramsallaştırması, ulusun ortak bir tahayyül etrafında örgütlendiğini vurgularken, Ernest Gellner ise modernleşme ve sanayileşme süreçleriyle birlikte ulus ve milliyetçiliğin kaçınılmaz hale geldiğini belirtir.

Bu teorik yaklaşımlar Kürt bağlamında düşünüldüğünde, milliyetçilik hem kimliğin korunması hem de siyasal hedeflerin dile getirilmesinde kurucu bir rol üstlenir. Kürt ulusal ideolojisi, kültürel aidiyeti aşarak siyasal bir hedefi, yani kendi yazgısını belirleme hakkı’nı merkeze alır. Dolayısıyla milliyetçilik, yalnızca bir duygu ya da kimlik meselesi değil, kolektif iradenin örgütlenmesinde temel bir ideolojik çerçeve’dir.

Milliyetçiliğin işlevlerinden biri Ulusal Kimliği Sağlamlaştırmak’tır. Ulus, soyut bir birliktelik olmaktan çıkıp dil, kültür, tarih ve ortak değerler üzerinden somutlaşır. Kürtler açısından milliyetçilik, parçalı coğrafya ve farklı devletler altında yaşayan kitleler arasında bağ kurma aracıdır.

Bu bağ, tarihsel hafızayı ve ulusal kimliği diri tutar; farklı toplumsal sınıfları, dini ve mezhepsel çeşitliliği ulusal birlik içinde kaynaştırır. Bu noktada milliyetçilik, Kürt milletinin kolektif varlığını tanımlayan, onu etnik bir topluluk olmaktan çıkarıp siyasi bir özneye dönüştüren araçtır.

Ulusal bilinç, milliyetçiliğin en önemli boyutudur. Ulusal ideoloji, bireyleri yalnızca kişisel kimlikleri üzerinden değil, milletin bir parçası olarak tanımlar. Bu bilinç, tarihsel olarak mülkiyet, toprak ve devlet mefhumu üzerinden şekillenmiştir.

Modern ulus-devletler, siyasal egemenliği belirli bir toprak üzerinde tanımlarken; Kürtler için de ulusal bilincin kökleşmesi, tarihsel vatan ve üzerinde yaşama hakkı ile doğrudan ilişkilidir. Milliyetçilik, bu anlamda yalnızca bir kimlik söylemi değil, aynı zamanda ulusal toprak ve mülkiyet hakkının savunusu’dur.

Milliyetçilik, aynı zamanda bir siyasal meşrulaştırma aracıdır. Ulus adına siyasal talepler dile getirilir, bağımsızlık ya da özerklik mücadelesi yürütülür. Bu bağlamda Kürt ulusal ideolojisi, kendi varlığını meşru kılmak ve uluslararası düzeyde tanınabilir hale gelmek için milliyetçiliği kullanır. Devlet kurma, ulusal birlik sağlama ve uluslararası sistemde özneleşme sürecinde milliyetçilik, en güçlü ideolojik zemin olarak öne çıkar.

Bir diğer yönüyle milliyetçilik, sınıf çatışmalarını dondurma işlevine sahiptir. Toplumsal sınıflar arasındaki farklılıklar, ulusal birliğin çıkarları doğrultusunda ikinci plana atılır. Bu, Marxist kuramcıların milliyetçiliğe yönelttiği eleştirilerden biridir. Ancak ulusal kurtuluş mücadeleleri bağlamında bu işlev, parçalanmayı önleyen ve kolektif iradeyi güçlendiren bir özellik olarak okunabilir. Kürt mücadelesinde de milliyetçilik, farklı toplumsal kesimleri tek bir ideolojik eksende birleştirme gücüyle önemlidir.

Devlet kurma süreci milliyetçiliğin en somut hedefidir. Devlet, ulusal ideolojinin kurumsallaşmış biçimi olarak tanımlanır. Kürtler açısından milliyetçilik, ulusal birliği sağlamak ve bağımsız devlet ya da siyasal özerklik hedefi doğrultusunda kolektif hareketi düzenlemek anlamına gelir. Bu nedenle Kurdayetî, yalnızca tarihsel kimlik bilinci değil, aynı zamanda geleceğe dönük siyasal bir programdır. Milliyetçilik, Kürt ulusal ideolojisini hem içeriden bütünleştiren hem de dışarıya karşı meşru kılan çerçevedir.

Genel çerçevede Kürt ulusal ideolojisi, milliyetçilikle özdeşleşmiş bir düşünce sistemidir.

Milliyetçilik

Ulusal bilinci diri tutan, kimliği pekiştiren, siyasal talepleri taşıyan ve ulusal birliği kurumsallaştıran ideolojik araçtır.

Kürtlerin tarihsel mücadelesinde milliyetçilik, yalnızca bir duygusal aidiyet değil, kolektif varoluşun en temel dayanağıdır.

Kürtler için milliyetçilik bir tercih değil, tarihsel bir zorunluluktur. Çünkü inkâr ve sömürgecilik koşullarında varlığını korumanın, bir millet olarak tanınmanın ve geleceğe siyasal bir özne olarak yürüyebilmenin tek yolu, milliyetçiliğin ideolojik kılavuzluğundan geçmektedir.