Haber Merkezi- ABD Başkanı Donald Trump, dün gece yaptığı açıklamada, Türkiye'nin yürüttüğü askeri operasyonun, sivilleri tehlikeye attığını ve bölgede barış, güvenlik ve istikrara yönelik tehdit oluşturduğunu söyledi.

Trump, yaptırım açıklamasından kısa bir süre önce Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefonda bir görüşme gerçekleştirdi. Trump, bu görüşmede Erdoğan'dan ateşkes ilan etmesini istedi.

ABD'li yetkililer, yaptırımların Türkiye'yi ateşkes ilan etmeye zorlama amacı taşıdığını ve operasyonun devam etmesi halinde yaptırımların da sertleşerek artacağını söylüyor.

ABD kimlere yaptırım getirdi?

Trump, açıklamasında ticaret alanındaki yaptırımları açıklarken, kişilere yönelik yaptırım uygulanmasına yetki veren bir Başkanlık Kararnamesi çıkartacağını da söyledi.

Trump, bu kararnameyle yaptırım uygulanacak kişileri "Türk Hükümetinin mevcut ve eski yetkilileri ile Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusundaki istikrarsızlaştırıcı eylemlerine katkıda bulunanlar" olarak tanımladı.

Bu açıklamadan çok kısa bir süre sonra Başkanlık Kararnamesi çıkartıldı ve ABD Hazine Bakanlığı da yaptırımların kapsamını açıkladı.

Hazine Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye Enerji Bakanı Fatih Dönmez ve Türkiye İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı yaptırım listesine dahil edildi.

Üç bakanın ABD'deki malvarlıklarının dondurulacağı, ABD ile herhangi bir mali işlem yapamayacakları ve ABD'ye de seyahat edemeyecekleri açıklandı. Hazine Bakanlığı, yaptırım kapsamındaki kişi ve kurumlarla iş yapan yabancılara da yaptırım uygulayabileceğini ifade etti.

ABD neden Türkiye'ye yaptırım uyguluyor?

ABD'nin yaptırım uygulamasının temel nedenini Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusuna ve Rojava Kürdistanı’na yönelik yürüttüğü askeri harekât oluşturuyor.

Trump ile Erdoğan'ın 6 Ekim günü yaptıkları telefon görüşmesinin ardından Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Türkiye'nin uzun zamandır Suriye'nin kuzeyinde, Fırat Nehri'nin doğusuna yönelik planladığı askeri harekata başlayacağı belirtilmişti.

Bu açıklama, Trump'ın Erdoğan'a operasyon için yeşil ışık yaktığı yönünde yorumlara neden oldu ve özellikle ABD'de büyük bir tepkinin doğmasına yol açtı.

ABD'de güvenlik bürokrasisi ve Kongre üyeleri, Kürtlerin Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ile mücadelede kritik rol oynadığı ve bu mücadelenin henüz tamamlanmadığını belirterek, bu duruma tepki gösterdi. Trump ise Türkiye'ye operasyon için yeşil ışık yaktığı iddialarını reddediyor.

Bu kararla Kongre'deki yaptırım süreci durdu mu?

Hayır. Trump'ın başkan olarak yetkisini kullanıp uyguladığı yaptırımların dışında Kongre'nin her iki kanadında da Türkiye'ye yaptırım uygulanmasına dönük yasal hazırlıklar devam ediyor.

Senato ve Temsilciler Meclisi'nde hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi üyelerin destek verdiği tasarılarda yaptırım kapsamına finans kuruluşlarının alınması, askeri anlamda işbirliğinin askıya alınması ve yaptırım uygulanan kişilerin arasına Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da eklenmesi öngörülüyor.

Kongre üyeleri, Trump'ın yaptırım kararını genel olarak olumlu bulmalarına karşın yetersiz olduğunu söylüyor.

Cumhuriyetçilerin etkili isimleri arasında yer alan ve Türkiye'ye yönelik yaptırım çağrılarına öncülük eden Senatör Lindsey Graham da, ateşkes ilan edilene kadar yaptırımların artarak sürmesi gerektiğini belirtti.

Kongre'nin Türkiye'ye daha sert yaptırımlar getiren tasarıları bu hafta içinde gündemine alması bekleniyor.

ABD, yaptırımlarla ne yapmayı amaçlıyor?

ABD basınında çıkan yorumlarda, Trump'ın bu kararla son 10 gündür kendisine yönelik eleştirileri dindirme ve Türkiye'yi operasyonu durdurmaya itecek bir mekanizma oluşturmayı amaçladığı öne sürülüyor.

Dün gazetecilere bilgi veren üst düzey ABD'li bir yetkili, Türkiye'nin mevcut ekonomik zayıflıkları göz önüne alındığında atılan bu adımın çok ciddi olduğunu ve bu yaptırımların Türkiye'nin dikkatini Suriye'nin kuzeyindeki durumun vahametine çevirmek amacıyla tasarlandığını söyledi.

ABD'li yetkililerin açıklamalarından ilk etapta ateşkes ilan edilmesi için zemin yaratmak istedikleri anlaşılıyor. Trump da Erdoğan ile yaptığı görüşmede ateşkes ilan etmesini istedi.

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, kısa bir süre içerisinde görüşmelerde bulunmak üzere Türkiye'ye gideceğini açıkladı.

Ateşkes ilan edilmezse ABD ne gibi yaptırımlar getirebilir?

Başta Trump olmak üzere ABD'li yetkililer, Türkiye'nin ateşkes ilan etmesi ve buna uymaması durumunda yaptırımların sertleşeceğini söylüyor.

Trump açıklamasında, "Türk liderler bu tehlikeli ve yıkıcı yola devam ederse, Türkiye'nin ekonomisini hızlı bir şekilde yok etmeye çok hazırım" dedi.

Senatör Graham da, "Başkan Trump, Türkiye'nin sınırına yakın yerlerdeki belli Kürt unsurlarına yönelik kaygılarını gidermek adına müzakere yoluyla bir anlaşmaya varılarak akan kanın durdurulmasına çalışıyor" dedi.

Başkan Yardımcısı Pence de ateşkes çağrısı yaparak, Türkiye'yi masaya oturmaya çağırdı. Pence'in önümüzdeki günlerde ateşkes konusunda görüşmeler yapmak üzere Türkiye'ye gitmesi bekleniyor.

Kaynak: BBC Türkçe