Türkiye'nin en bilinen cemaatlerinden Menzil, son dönemde miras kavgasıyla gündemde. Cemaatin lideri Abdülbaki Erol'un iki buçuk sene önce ölmesinin ardından başlayan çatışmanın odak noktasında ise cemaatin 17 milyar TL'yi aştığı belirtilen serveti bulunuyor.

Bugün dinî bir yapıdan ziyade milyarlarca liralık serveti yöneten bir holdingi andıran cemaatin ticaretteki asıl atılımı 1990'ların sonunda başladı. Merkezi Adıyaman'ın Menzil köyündeki cemaat, kendisiyle özdeşleşen Semerkand Şirketler Grubu’nu 1997'de kurarak ticarete girdi.

Kurumun web sitesinde, geride kalan yaklaşık 30 yıllık şirketleşme süreciyle ilgili "Kısa zamanda bünyesine kattığı diğer şirketlerle girdiği sektörlerde büyüyerek şirketler grubu hâline gelmiştir" ifadeleri yer alıyor.

Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına göre Semerkand'a bağlı ilk şirket 1997'de "Semerkand Konut Yapı Kooperatifi" adıyla kuruldu. Kurucuları arasında Mehmet Saki Erol da yer alıyor. Semerkand Vakfı'nın ülke genelinde 76 şehirde toplam 187 temsilciliği bulunuyor.

Daha sonra peşi sıra Semerkand Grubu'na bağlı şirketler aynı sene kuruldu. "Semerkand Gıda" şirketi, 2010’da "Nakış Toptan Gıda" adını aldı.

Nakış Toptan Gıda, 2020'de AKP'li Körfez Belediyesi'nden ve 2023'te yine AKP'li Şile Belediyesi'nden toplam değeri 1,5 milyon TL'ye yaklaşan iki ihale almıştı. Şirket, Eylül ayında Menzil Cemaati'nin İstanbul’daki merkezi sayılan Tuzla'daki Semerkand Kültür Merkezi'nden yine cemaatin Sancaktepe'deki yerleşkesine taşındı.

Covid-19 testleri Menzil'in şirketine

Şirketin belki de en çok bilinen ve devletten en çok ihale alan şirketi Techno Health Laboratuvar Diagnostik Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi.

Şirket, bugüne kadar devletten 73 ihale aldı ve aldığı ihalelerin toplam tutarı 656 milyon TL. Şirket özellikle pandemi zamanı aldığı Covid-19 testleri ihaleleriyle dikkat çekmişti. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünün 2020'de düzenlediği iki farklı Covid-19 PCR testi hizmetleri ihalelerinden biri 55 milyon 812 bin TL, diğeri de 144 milyon 239 bin TL bedelle bu şirkete verilmişti.

Sağlık Bakanlığından 37 ihale

Yine İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünün 2022'deki Covid-19 testi ihalesi 34 milyon 107 bin TL ile Techno Health'e verildi. Şirketin sadece Covid-19 testleri için aldığı ihalelerin toplamı 234 milyon 158 bin TL oldu. Şirkete, 2021'de de İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünün laboratuvar hizmeti ihalesi 147 milyon 828 bin TL'ye verildi. Kurulduğu günden beri şirkete, Sağlık Bakanlığı tarafından 453 milyon TL değerinde toplam 37 ihale verildi.

Ticaret Sicili Gazetesi'nde yer alan bilgilere göre, milyonlarca liralık ihalelerin verildiği dönemde Techno Health Laboratuar Şirketi'nin iki ortağı vardı. Ortaklardan biri Cebrail Er, diğeri ise Ferhat Danışman'dı.

Menzil Cemaati'ne ait olduğu bilinen Emsey Hastanesi'nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre Ferhat Danışman, aynı zamanda da bu hastanede mali hizmetler koordinatörü olarak görev yapıyor. Techno Health'in müdürlüğüne geçen ay Hakan Gökçe getirildi ve "münferiden temsile yetkili” kılındı. Hakan Gökçe aynı zamanda Emsey Hastanesi'nin Genel Müdürü.

Emsey Hastanesi ise cemaatin en bilinen sağlık kuruluşu. Menzil şeyhi Abdülbaki Erol da tedavilerini Pendik Kurtköy'de bulunan Emsey Hastanesi'nde yaptırıyordu. Erol, 12 Temmuz 2023'te hayatını bu hastanede kaybetti. Geçtiğimiz günlerde hastane, çatısında çıkan yangınla tekrar gündeme geldi.

Beşir Derneği: 5 yılda 1 milyon TL bağış

Menzil Cemaati'ne bağlı ve gelirleri kağıt üzerinde ölçülebilen yapılardan biri Beşir Derneği. Tarikat çatısı altında kurulan ve 2011'de faaliyetlerine başlayan Beşir Derneği, iktidar tarafından sağlanan imtiyazlarla her geçen yıl gelirlerini artırmayı başardı.

Derneğe 2013'te Bakanlar Kurulu kararıyla "kamu yararı gözeten dernek” statüsü verildi. 2018'de ise "izin almadan yardım toplama hakkı” verildi. Bu imtiyazlar sonrası derneğin mal varlığı 10 yılda 75 kat arttı. Derneğin 2015 yılı mali tablo değerlendirmesinde "dönen ve duran mal varlıkları” toplamı 5,5 milyon lira olarak açıklanırken 2024'te bu tutar 414 milyon 646 bin TL'ye çıktı.

Derneğe son 5 yılda neredeyse 1 milyon TL "bağış” yapıldı. Derneğin web sitesindeki 2024 yılı mali tablosuna göre dernek geçen yıl 240.9 milyonu "bağış" olmak üzere 332.7 milyon gelir elde etti.