İran, bölgedeki gerilimlerin gölgesinde Irak politikasında yeni bir döneme giriyor. Tahran yönetimi, uzun süredir sürdürdüğü geleneksel yaklaşımı revize ederek bir yandan müttefik silahlı gruplarını güçlendirmeyi, diğer yandan bazılarını Irak’ın siyasi ve bürokratik yapısına entegre etmeyi hedefliyor.

“Çifte hat” stratejisi

Yeni dönemde İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (IRGC), Irak’taki Şii silahlı fraksiyonlarla daha yakın ve doğrudan temas kurduğu belirtiliyor. Bu temasların amacı, bazı grupların silahlı faaliyetlerden uzaklaşıp siyasi sürece katılımını sağlamak. Tahran’ın bu yaklaşımı, hem Irak’ta uzun vadeli etkisini sürdürme hem de bölgesel baskılara uyum sağlama çabası olarak değerlendiriliyor.

Irak’ta siyasi dengeler değişiyor

Irak’ta yaklaşan parlamento seçimleri öncesinde, Şii siyaset içindeki dengelerin yeniden şekillendiği gözlemleniyor. Başbakan Muhammed Şiya Sudani’nin ikinci dönem hazırlıkları sürerken, İran’a yakın bazı gruplar arasında görüş ayrılıkları derinleşmiş durumda. Bazı kaynaklar, İran’ın artık “eski müttefiklerinden” ziyade daha genç ve toplumsal desteği yüksek yeni figürleri öne çıkarmayı planladığını aktarıyor.

Silahlı güçler üzerindeki kontrol

2016’da resmen devletin bir parçası haline gelen Halk Şabi içinde yer alan bazı örgütler, yıllar içinde siyasi kimlik kazanırken diğerleri silahlı faaliyetlerini sürdürdü. Son dönemde İran’ın bu gruplar arasında yeniden denge kurmaya çalıştığı, bazı küçük yeni oluşumlara da destek verdiği bildiriliyor. Bu adımın, Tahran’ın Irak’taki nüfuzunu merkezileştirmek yerine daha geniş bir ağ üzerinden sürdürme stratejisinin parçası olduğu değerlendiriliyor.

Seçim öncesi yeni yüzler

Siyasi kulislerde, İran’a yakın iş çevrelerinin yaklaşan seçimlerde yeni adayların kampanyalarına destek verdiği iddiaları konuşuluyor. Bu çabaların, İran’a daha yakın ancak uluslararası alanda daha kabul edilebilir bir siyasal kuşak oluşturma hedefiyle bağlantılı olduğu belirtiliyor.

Nüfuzu koruma çabası

Tahran’ın Irak’taki yeni politikasının temelinde, doğrudan müdahaleden kaçınarak nüfuzunu devlet kurumları üzerinden kalıcılaştırma hedefi yatıyor. Bu yaklaşım, hem bölgedeki gerginliklerin tırmanmasını önlemeyi hem de İran’ın Irak üzerindeki etkisini daha az görünür ancak daha istikrarlı bir şekilde sürdürmeyi amaçlıyor.