Haber Merkezi - Güney Kürdistan halkı 5 Mart 1991 yılında Süleymaniye'nin Ranya ilçesinde bir grup gencin öncülüğünde Saddam Hüseyin dikkatörlüğüne karşı Raperin’i (ayaklanma) başlattı ve Peşmergelerin dağlardan destek verdiği Raperin kısa sürede tüm Kürdistan’ın köylerine ve kenttlerine yayıldı.

5 Mart 1991 tarihinde Ranya’da ilk kıvılcımı yakılan Raperin ateşi 21 Mart 1991 tarihinde, Kerkük’ün de alınmasıyla tüm Kürdistan’ın köylerine, ilçelerine ve kentlerine yayılarak devam etti. Kürdistan halkı ayaklandığı şehirlerde, ilçelerde ve köylerde BAAS rejimine ait kurum ve kuruluşları yıkarken, Irak ordusunu ise Kürdistan sınırlarının dışına attı.  

Kürt halkı önünde duramayan Irak ordusu 27 Mart 1991’de saldırıya geçti. Aynı gün Kerkük, ayın 31’inde ise Erbil işgal edildi.  

Ardından Güney Kürdistan halkının büyük göçü başladı ve yüz binlerce kişi Kuzey Kürdistan’a ve Türkiye’ye geçti.

16 Nisan 1991 yılında ABD güçleri 36 paralelin kuzeyine düşen bölgeyi Kürtlerin özerk bölgesi olarak ilan ettikten sonra, Kürtler yeniden ana yurtlarına dönmeye ve kendi yönetimlerini oluşturmaya başladılar. 

22 Mayıs 1991 günü Güney Kürdistan'da ilk seçimler yapıldı. Kürdistan Bölgesi’nin ilk hükümeti ve meclisi kuruldu. 

Raperi’nin kronolojisi şöyle:

Raperi’nin ilk günü 5 Mart 1991; Ranya, Cwaqurna, Bitwen ovası, Hecîawa Irak rejiminin elinden kurtarıldı. 

6 Mart 1991 günü; Süleymaniye'ye bağlı Bazyan ilçesi ve Pişter ovası Irak rejim güçlerinden alındı.  

7 Mart 1991 günü; Raperin Süleymaniye'ye yayıldı ve halk devletin tüm resmi kurumlarına el koydu. 

8 Mart 1991 günü; Raperin Süleymaniye'nin Erbat, Çemçemal, Halepçe, Zarayan ve Pramagrune kadar yayıldı ve Süleymaniye ile Kerkük arasındaki yolu halk kontrol altına aldı. 

9 Mart 1991 günü; Erbil'in Koyê, Şeqlawa ve Basimra ilçelerine yayıldı. 

11 Mart da ise Erbil'e kadar ulaşıp halk orada rejime karşı direnişe geçti. Aynı gün içerisinde Birzin, Melaomar, Cadide, Topzawa, Kewergoske, Bahirka, Berhuştirê, Kesnazan, Binaslawa, Daretû, Quştepe ve Şawes Irak rejim güçlerinin elinden alındı. 

Raperin 13 Mart'ta Zaxo ve Silevanê'ye yayıldı.

Ayın gün Kerkük'e bağlı Cabara, Ped ve Kelar Irak rejim güçlerinden kurtarıldı. 

 14 Mart'ta Duhok'a bağlı Sersing, Zawîte, Dêrelûk, Şeladizê, Amediyê ve Bamerne ilçeleri kurtarıldı. 

 15 Mart'ta; Sêmêlê Irak rejim güçlerinden alındı. 

 16 Mart'ta; Karaçûh, Sebaşah ve Maxmur Baas rejim güçlerinden kurtarıldı.

 19 Mart'ta; Kerkük Irak güçlerinden alınarak, Kürt halkının kontrolüne geçti. 

 21 Mart gecesi de Kerkük merkez tümden Irak askerlerinden temizlendi. 21 Mart’ta Kerkük’te Newroz ateşi yanarken, kentteki Halid karargahında çatışmalar devam ediyordu.

Basnews