Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in hazır bulunduğu, Ukrayna ve Rusya taraflarının katılımıyla gerçekleştirilen tahıl sevkiyatı anlaşması imza töreni, Dolmabahçe Ofisi'nde yapıldı.

Tahıl sevkiyatı anlaşması imza törenine katılacak Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'nun da aralarında bulunduğu Rus heyeti ve Ukrayna heyeti  İstanbul'a gelmişti. 

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Dolmabahçe Ofisi'nde düzenlenen Tahıl Sevkiyatı Anlaşması İmza Töreninde konuşma yaptı.

"Dünyanın buna her zamankinden fazla ihtiyacı var"

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Dolmabahçe Ofisi'nde düzenlenen Tahıl Sevkiyatı Anlaşması İmza Töreninde konuştu.

Bugün Karadeniz'de bir umut ışığı olduğunu ifade eden Guterres, "Dünyanın buna her zamankinden fazla ihtiyacı var. Türkiye Cumhuriyeti, sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, her aşamada bu sürecin her aşaması sizin ısrarlı yaklaşımınız sayesinde oldu. Çok teşekkür ederim. Rusya Federasyonu ve Ukrayna temsilcilerine hitaben söylüyorum böyle bir girişimin yolunu açtınız. Bu arada bu görüşmelerde insanlığın faydası herkes için önemliydi. Burada dünyanın her kesimine odaklandı. Bu anlaşma aslında bütün dünya için imzalanıyor" dedi.

Erdoğan: İstanbul’da koordinasyon merkezi kurulacak

Erdoğan’ın imza töreninde yaptığı konuşmanın satır başları şöyle:

“Tüm dünyayı uzun süredir meşkul eden küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak bir girişime vesile olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Bugün üzerinde mutabakata varılan metinle Afrika'dan Ortadoğu'ya, Amerika'dan Asya'ya tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına hep birlikte katkı sağlayacağız.

Tarım ve gıda ürünlerinde dünya arz güvenliğinin temini pek çok bakımdan önemlidir. Bu adımla yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklığın sebep olacağı verim kaybının yol açacağı muhtemel ilave fiyat artışlarının önüne geçilecektir. Yine küresel bir sorun haline gelen gıda enflasyonunun kontrolüne de yardımcı oluyoruz. Elbette bu noktaya bir anda gelmedik. Ukrayna depolarında bekleyen tahılın Karadeniz üzerinden ihracı için Ukrayna ve Rusya makamları ile Birleşmiş Milletler yetkilileri ile yoğun ve meşakkatli bir süreç yürüttük. Rus ve Ukraynalı mevkidaşlarımızla bu süreçte devamlı temas halinde olduk.

“Putin ve Zelenski’ye teşekkür ederim”

Rus ve Ukraynalı mevkidaşlarımızla bu süreçte devamlı temas halinde olduk. Her iki ülkenin bu hassas süreçle ilgili beklenti ve endişelerinin giderilmesi için kapsamlı istişareler gerçekleştirdik. Dışişleri ve Milli Savunma Bakanlarım yoğun çaba sarfettiler. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri sayın Gutteres'in ve ekibinin de ilk taslağını hazırladıkları plana verdikleri katkılar takdire şayandır. Bu vesileyle sayın Putin ve sayın Zelenskiy'e sergiledikleri liderlik dolasıyısla teşekkür ediyorum.

Önümüzdeki günlerde başlayacak gemi trafiği ile Karadeniz'den dünyanın birçok ülkesine yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Gemilerin çıkışından güvenli bir şekilde intikaline ve varacağı limana ulaşmasına kadar tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Bu son derece önemli planın icrası ve denetimi İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecektir.”

Sözleşmenin maddeleri

• Sözleşme, Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden üç limandan ihraç edilmesini öngörüyor: Odessa, Chernomorsk, Yuzhny.
• İhracat sözleşmesi uzatma imkanı ile 120 gün geçerlidir.
• Tahıl anlaşmasından sonra Ukrayna limanları mayınlardan temizlenmeyecek, gemilerin geçişi için güvenli yollar kullanılacak.
• Ukrayna'dan gelen gemilerin çıkışını kontrol etmek için İstanbul'da; Rusya, Ukrayna ve Türkiye'yi içeren bir koordinasyon merkezi kurulacak.
• Ukrayna'ya giden gemiler silah kontrolü yapacak.
• Gıda ihracat gemilerinin Ukrayna limanlarına tam hareketi birkaç hafta içinde başlayabilir.

Kriz nasıl başladı?

Rusya ve Ukrayna, dünyanın en büyük tahıl ihracatçıları.

24 Şubat’ta başlayan Rusya – Ukrayna Savaşı’ndan sonra, Avrupa Birliği ülkeleri, ABD, Kanada ve Japonya, Rusya’ya ekonomik yaptırımlar uyguladı. Rus tahılı, Avrupa pazarına giremedi.

Ukrayna tahılları ise Rus donanmasının ablukası ve Ukrayna’nın limanlara döşediği deniz mayınları sebebiyle ambarlarda kaldı.