Türkiye, tarihinde ilk kez cumhurbaşkanını belirlemek için 2. tur seçime gitti. Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 52,16 oranında oy alarak 3. kez Cumhurbaşkanı seçildi. 

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) yaptığı açıklamada yurt içindeki 192 bin 214 sandıktan 191 bin 758'inin açıldığını (sandıkların yüzde 99.43’ü) ve Erdoğan’ın yüzde 52.14 Kılıçdaroğlu’nun da yüzde 47.86 oy aldığını duyurdu. 

İlk turda Kılıçdaroğlu’nu destekleyen Kürt seçmenlerin bir bölümünün sandığa gitmemesi, genel sonuçları etkiledi.

Kürtlerin katılımı bazı kentlerde yüzde 65’e düştü

Kürt nüfusun yoğun olduğu illerde cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna katılım ve adaylara desteğinin ne yönde değiştiğine bakalım.

İlk turda HDP’nin desteğiyle Kılıçdaroğlu’nun birinci sırada olduğu 14 il şunlardı: Ağrı, Ardahan, Batman, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van.

Türkiye genelinde 3,11 puan düşen seçime katılım oranı bu 14 ilin toplamında 5,39 puan düştü:

Birinci turda yüzde 81,35 olan bu 14 ilin seçime katılım oranı ikinci turda yüzde 75,96’ya düştü. Hatta Ağrı’da bu oranı yüzde 65,93’e Van’da yüzde 72,35’e indi.

Kılıçdaroğlu’nun oy oranı aynı kalsa da oy sayısı düştü

Kürt nüfusun yoğun olduğu ve HDP’nin güçlü olduğu bu 14 ilde Kılıçdaroğlu’na desteğin oranı yine yüzde 65’in üzerinde gerçekleşti. Ancak seçime katılımdaki düşüş nedeniyle Kılıçdaroğlu’nun mutlak oy miktarı 136 bin (onbinde 9 puan) kadar azalarak oy oranı yüzde 66,06’dan yüzde 65,97’ye düştü.

Bu 14 ilde Erdoğan’ın birinci turda yüzde 31,18 olan oy oranı, oylarındaki yaklaşık 37 binlik artış sayesinde yüzde 34,03’e yükseldi. 

İncelediğimiz 14 ildeki katılım oranında ve Kılıçdaroğlu’nun oy sayısındaki düşüşte Kılıçdaroğlu’nun ikinci tur öncesinde milliyetçi ve göçmen karşıtı söyleme ağırlık vermesi, Ümit Özdağ ile yapılan protokoldeki “kayyım” konusunun etkileri olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Erdoğan'ın 600 bine yakın artan oyu 14 Kürt kentinden geldi

Erdoğan Türkiye genelinde oylarını 600 bine yakın artırıken bunun sadece 37 bin kadarı 14 ilden geldi. Kılıçdaroğlu ise bu illerde 136 bin civarında oy kaybetti. Bu kaybın esas olarak Kürtlerin katılım oranındaki düşme nedeniyle ortya çıkmış olduğunu söyleyebiliriz.

Tabloya bakılırsa, Kürtler Mİllet İttifakının 'milliyetçi politikaya' sarılması nedeniyle geri durdu. Bu sonucun sandığa yansımasının Türkiye genelindeki tabloyu değiştirecek bir büyüklükte olmadığını her ne kadar söylesekte gösteriyor ki; Hem muhafazakar hem sol oyların birleşimi sonucunda Kürtler, AKP’yi yenebilirler ve yendiler de. Aynı şekilde Kürtler hem AKP'ye hem de CHP'ye karşı tek başına mücadele edebiliyorlar.

HDP ve Yeşil Sol Parti'ye Kürtlerden tepki büyük

Kürtlerin sandığa gitmemesi konusunda HDP/Yeşil Sol Parti'nin de yanlış politikası çok etkili oldu. İki partinin, Kürdi olmayan politikada ısrar etmesi, Türk soluna abartılı şekilde önem vermesi, Kemalizmi de mevcut iktidardan daha süslü pazarlaması oy kayıplarına neden oldu.

Seçim sonrası göründüğü gibi de tabandan yönetimin değişmesi hatta olağanüstü kongrenin toplanmasını talep edenler dahi oluştu. 

Analiz: Peyamakurd