Seçime girmek için Meclis’te grup kurma şartı kalkacak

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ve MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Seçim Kanunu Teklifi'ni Meclis'e sundu. 

Teklife göre, seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7’ye indiriliyor.

İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.

İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak genel D'Hondt uygulamasıyla belirlenecek.

Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanunu'nda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içerisinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defadan fazla ihmal etmemiş olma koşuluyla seçime katılma hakkını muhafaza edecek. Salt TBMM'de grup kurmuş olmak, seçime katılabilmenin yeter şartından biri olamayacak.

Seçim kurulunun belirlenmesi

İl seçim kurulu bir başkan, iki asıl ve iki de yedek üyeden oluşacak. İl seçim kurulu başkan ve asıl üyeleri, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, il merkezinde görev yapan ve birinci sınıfa ayrılmış hakimler arasından ilk derece adli yargı adalet komisyonunca yapılan kura çekimiyle tespit edilecek.

Kura çekiminde ilk çıkan başkan, sonraki iki üye asil ve en son çıkan iki üye de yedek üye olarak belirlenecek. Birinci sınıfa ayrılmış yeterli sayıda hakimin olmaması durumunda en kıdemli hakimden başlayarak eksikler tamamlanacak. Bu suretle kurulan il seçim kurulu iki yıl süre ile görev yapacak.

İlçede görev yapan ve birinci sınıfa ayrılmış hakimler arasından, merkez ilçelerde ise il seçim kurulu başkan ve üyelere ilişkin kura çekiminden sonra kalan listeden olacak şekilde il merkezinde görev yapan ve birinci sınıfa ayrılmış hakimler arasından ilk derece adli yargı adalet komisyonunca yapılan kura çekimiyle belirlenen hakim üye, ilçe seçim kuruluna başkanlık edecek.

Birinci sınıfa ayrılmış yeterli sayıda hakimin olmaması durumunda en kıdemli hakim kurulun başkanı olacak. Kura çekimine dahil olmak istemeyen hakimler yazılı olarak komisyona başvuracak. Görev için yeterli sayıda başka hakimin olması halinde kuraya dahil olmak istemeyenler listeden çıkartılacak.

1 yıl önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme

Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan bir parti; oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremeyecek.

Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak seçimlerde, yerleşim yeri adresine göre oluşturulan bir yıl önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme işlemleri yapılacak.

Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde gözükmeyenler, en son seçmen olduğu adrese göre seçmen listelerine kaydedilecek.

Seçim sonucuna göre, ilk sırada yer alan muhtar adayı, seçilme yeterliliğine sahip olduğunu en geç bir ay içinde belgelendirmesi halinde kendisine seçim kazandığına dair ilçe seçim kurulunca mazbata verilecek. Aksi halde ikinciye, daha sonra üçüncüye ve nihayet seçilme ehliyetine sahip aday bulunana kadar bu işlem yapılacak. İlçe seçim kurulunun bu hususta vermiş olduğu kararlara karşı iki gün içerisinde il seçim kuruluna itiraz edilebilecek. İl seçim kurulunun vermiş olduğu kararlar kesin olacak.

İl seçim kurulu başkan ve üyeleri ile ilçe seçim kurulu başkanları, teklifin kanunlaşarak yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içinde, yapılan değişikliklere göre yeniden belirlenecek. Bu şekilde belirlenen başkan ve üyeler, önceki başkan ve üyelerin görev süresini tamamlayacak.

Teklifle, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine paralel olarak Seçim Kanunu'ndaki "Başbakan" ibareleri kanundan çıkartılıyor.

Teklifin genel gerekçesinde, "Bu kanun teklifi değişikliği ile ülkemizin yükselmiş olan demokrasi çıtasının ve standardının daha da yükselmesi, demokratik ülkeler arasında yerinin daha da sağlamlaşması, Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi ile ulaşılan yönetimde istikrarın temsilde adalet ile güçlendirilmesi amaçlanmaktadır." denildi.

Teklifin 9 maddesinin seçimlerin temel hükümleriyle, 1 maddesinin de mahalli idarelerle ilgili olduğunu söyleyen AKP'li Yazıcı, teklife ilişkin olarak şunları söyledi:

"Teklifimizin birinci maddesiyle seçim barajını yüzde 7'ye indirilmesini teklif ediyoruz.

İkinci maddesiyle, kelime düzeltmeleri yapıp 'İttifakın aldığı oy toplamı barajı geçtiği takdirde milletvekili hesabı ve dağılımı partilerin oy sayısı dikkate alınarak yapılır' deniliyor.

Teklifin üçüncü maddesiyle, siyasi partilerin seçimlere katılmalarına ilişkin TBMM'de grubu bulunma koşulunu çıkarıyoruz ve örgütlenme oranında kongre işlemlerinin yapmış olmasının aranmasını öngörmüş oluyoruz.

İl seçim kurulunun ilişkin düzenleme mevcut. İl seçim kurulunun birinci sınıf hakimler arasından kura ile belirlenmesine ilişkin düzenlemeyi içerir.  Benzer düzenlemeyi ilçe seçim kurulları için öneriyoruz.

Yedinci maddesiyle, 'Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan bir parti, bir başka parti üyesini sandık üyesi olarak gösteremez' fıkrasını ekliyoruz.

Sekizinci maddesiyle, mahalli idareler seçiminde yerleşim yeri adresine göre oluşturulan 1 yıl önceki seçmen kütüğüne göre yapılır düzenlemesi.

Dokuzuncu maddesiyle, 'Adresi kapanmış olması sebebiyle, sistemde gözükmeyenler son seçmen olduğu yerde devam eder' fıkrası ekleniyor.

Onbirinci maddesiyle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine uyum düzenlemesi yapıyoruz."

MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız da, erken seçim hakkında gelen soru üzerine Anayasa'ya işaret ederek, "Bu kanun yürürlüğe girdikten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz. Erken seçim tartışmalarına son verilmiştir" dedi. Yazıcı, "Ülkemizin yükselen demokrasi çıtası daha da yükselecektir. Yönetimde istikrarın temsilde adalet ile güçlenmesi amaçlanmaktadır." ifadesini kullandı.