Fehim Taştekin*
Türkiye, Kürtler faslında ters düştüğü halde ABD’nin Suriye için çizdiği çizgilerde duruyor. İslamcı güçlerle ortaklığına stratejik beklentiler yükleme inadını sürdürüyor.
Yükleniyor yüklenmekte olan. Yakındır kapanması; 2011’de açılan parantezin. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre yüz yüze görüşme için erkenmiş ama Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Beşşar el Esad telefonda görüşebilirmiş. Haberin kaynağı muteber değil; içeriği de hastalıklı bilgilerle bir çöplük. Fakat kamuoyu bu görüşmeye hazırlandığı için bu bir işaret fişeği. MİT’in güdümündeki Türkmenler de 11 yıllık düşmanlığın PKK ve İran’a yaradığını belirtip iki halka da zarar veren savaşı bitirmenin gerekliliğinden bahsettiğine göre konuşana değil konuşturana bakmalı.
Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Vladimiroviç Putin epeydir Erdoğan’ı zihnen ve ruhen Esad’la görüşmeye hazırlıyor. 5 Ağustos’taki Soçi zirvesinin ardından kendisi Putin’in öngördüğü yol haritasını dile getirirken istihbarat diplomasisinin zaten işlemekte olduğunu işaret etti:
“Putin terörle mücadele noktasında yanımızda olacağını ifade ediyor. Şunu ima ediyor; 'Mümkün olduğunca bunları, rejimle birlikte çözme yolunu tercih ederseniz çok daha isabetli olur'. Biz de diyoruz ki, istihbarat örgütümüz Suriye istihbaratıyla zaten bu konuları yürütüyor ama bütün mesele netice almak.”
Neticeden kasıt Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi’nin asker ve sivil unsurlarıyla tamamen dağıtılması. Devamında Kürtlere herhangi bir statü verilmemesi. Ankara bunun için yeminli!
ESAD’LA EL SIKIŞMANIN KOŞULLARI
Putin’in yol haritasına geçmeden önce Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Arap medyasının da dikkat kesildiği sözlerini hatırlatalım. Ana omurgasında YPG’nin olduğu Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı ortak cephe açılmasını kast ederek “Rejimin yapacağı operasyona da destek veririz” dedi. Ama bir “Ama” ile Ankara’nın şartını araya soktu: “Rejimin ılımlı muhalefeti de terörist olarak görmemesi gerekir.”
“Ilımlı” dedikleri TSK’nin yedeğine takılmış, MİT’in evirip çevirdiği silahlı gruplar. Bunlar Şam’a göre terörist. Ve de İdlib’de yeryüzünün en büyük selefi cihatçı emirliğini kurmuş olan Heyet Tahrir el Şam’ın (HTŞ) yanı sıra El Kaide ve IŞİD’den neşet etmiş gruplar var. Erdoğan bu tayfaya da ‘terör örgütü’ muamelesi yapmaktan imtina ediyor. Bakmayın resmi terör örgütleri listesinde sıralandıklarına. Ayinesi ‘saha'dır kâğıda bakılmaz!
Erdoğan, Rusya ve ABD’yi Barış Pınarı Harekâtı'nı durduran 2019 mutabakatlarının gereğini yapmamakla eleştiriyor. Harekâtı kaldığı yerden sürdürmek için de ekimden beri yeşil ışık arıyor. İlla o koridor tamamlanacak, yoksa 2023 seçimine zafersiz gitmek bu ekonomiyle hepten hezimet!
Ankara açısından Erdoğan’ın Esad’la el sıkışmasının şartları aşağı yukarı belli: Evvela fiili özerk yapının tüm unsurlarıyla dağıtılması, saniyen muhalif güçlerin yönetime ortak edilmesi, sığınmacıları geri döndürecek alanların açılması, bu minvalde Türk şirketlerin “inşaat ya rasulullah” mottosuyla yeniden inşaya girişmesi vs.
RUSLARIN YOL HARİTASI
Putin’in önermesi ise şu adımlardan ibaret: Zaten aranızda terör ve sınır güvenliğine karşı 1998 Adana Mutabakatı var. Bunu mevcut koşullara uydurun, Şam’la ortak komisyonlar kurarak güvenlik sorunlarına ortak çözümler getirin ve siyasi diyaloga geçin.
Şark’ul Evsat 19 Temmuz’da Tahran’daki Astana ortakları zirvesinde Putin’in Erdoğan’a biraz daha kapsamlı çözüm planı sunduğunu iddia ediyor. Buna göre;