Uluslararası Af Örgütü, Osman Şiban (50) ve Servet Turgut’un (55) 11 Eylül 2020’de Van’ın Çatak ilçesinde gözaltına alındıktan sonra helikopterden atılmalarına ilişkin Türkiye yetkililerine mektup gönderdi.

“İki kişinin helikopterden atıldığı iddiası da dahil olmak üzere bu ciddi iddialar derhal, bağımsız ve tarafsız bir şekilde soruşturulmalıdır” denilen mektupta, Uluslararası Af Örgütü’nün incelediği hastane raporlarının, bu kişilerin yüksekten düştüklerine işaret eden yaralanmaları olduğunu gösterdiğine vurgu yapıldı.

Mektupta yaşananlara dikkat çekilerek, “Uluslararası Af Örgütü’nün incelediği hastane raporları, ikisi de ağır yaralanmış olan Turgut ve Şiban’ın 11 Eylül’de saat 21:30 civarında ‘yüksekten düştükten’ sonra hastaneye getirildiğine işaret ediyor. Hastane raporu Osman Şiban’ın boynunda yaralanma (atlantoaksiyal subluksasyon) olabileceğini, dirseklerinde ve dizlerinde çürük (ekimoz) ve şişlik olduğunu, her iki gözünün ağır hasar gördüğünü, ayrıca Şiban’ın ‘anlamsız konuşmaları’ olduğunu ve oryantasyon bozukluğu sergilediğini gösteriyor. Osman Şiban’ın avukatı, Uluslararası Af Örgütü’ne, Şiban’ın kısmi hafıza kaybı yaşadığını aktardı. Avukatın bildirdiğine göre, Şiban ailesine jandarma görevlileri tarafından dövüldüklerini söyledi. Servet Turgut’un hastane raporu ise gözleri ve kulaklarının yaralandığını ve ‘düşüş’ sonrasında ellerinde ve göğüs boşluğunda aşınmalar oluştuğunu gösteriyor. Osman Şiban 20 Eylül’de hastaneden taburcu edildi. Avukatının bildirdiğine göre 22 Eylül’de onlarca jandarma Şiban’ın evine giderek onu bir askeri hastaneye götürdü. Hastanede Şiban’a COVID-19 testi yapıldı ve yetkililere resmi ifade vermeye uygun olmadığını belirten bir hastane raporu çıkarıldı. 23 Eylül’de Şiban, Mersin’de yaşayan ailesinin evine götürüldü. Avukatı, Uluslararası Af Örgütü’ne, Osman Şiban hakkında resmi bir gözaltı emri bulunmadığını, ancak Şiban ve Turgut hakkında bir ceza soruşturması açıldığını, işkence ve kötü muamele iddialarına ilişkin başka bir ceza soruşturmasının da Van Başsavcılığı tarafından açıldığını doğruladı. Her iki soruşturma üzerinde de gizlilik kararı olduğu için avukatlar müvekkilleri hakkındaki dosyalara erişemiyor” denildi.

‘HASTANE RAPORLARI VE OLAY ÖRGÜSÜ ÇELİŞMEKTE’

Mektupta 21 Eylül’de Van Valiliği’nin, olayın askeri bir operasyon esnasında yaşandığına dikkat çekildiği hatırlatılarak, “Valiliğin açıklaması, gözaltılara tanıklık eden ve her iki kişinin helikoptere bindirilirken sağlıklı olduğunu belirten köylülerin aktardığı olay örgüsüyle ve hastane raporlarıyla büyük ölçüde çelişmektedir” ifadelerine yer verildi.

‘CİDDİ KAYGI DUYMAKTAYIZ’

“Uluslararası Af Örgütü, işkence ve diğer kötü muamele iddialarıyla ilgili ve bu kişilerin helikopterden atıldığına ilişkin şok edici iddialardan dolayı ciddi kaygı duymaktadır” denilen mektubun devamında şunlar kaydedildi:  “Uluslararası insan hakları hukuku ve standartları, Türkiye’nin işkence ve diğer kötü muameleyi her koşulda önlemesini gerektirmektedir. Söz konusu iddialar derhal, bağımsız ve tarafsız bir soruşturmaya tabi tutulmalı ve iddia edilen işkence veya diğer kötü muameleyi gerçekleştirdiğinden şüphelenilen kişiler adil şekilde yargılanmak üzere adalet önüne çıkarılmalıdır. Yetkililerin, soruşturmanın belirli yönlerinin birtakım yayın kısıtlamaları gerektirdiğini iddia etmeleri meşru olabilir; ancak dosya üzerindeki genel bir gizlilik kararı, işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öne sürülen mağdurların adalete erişim hakkını engelleme tehlikesi taşımaktadır. Van Valiliği’nin soruşturmanın bu ilk aşamasında yaptığı resmi açıklama bilhassa kaygı vericidir. Uluslararası Af Örgütü, yetkililere, Osman Şiban ve Servet Turgut’un soruşturma ve sonrasındaki tüm yargılama süreçlerinde etkin hukuki temsile erişmelerini sağlama çağrısı yapmaktadır.”