New York Times: 'Politik Deprem'

Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımlanan New York Times gazetesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın "evi" olarak nitelediği İstanbul'u CHP adayı Ekrem İmamoğlu'nun kazanmasını "büyük sürpriz" olarak niteledi. 

Analizde seçim sonucunun Erdoğan'ın kariyerini sarsacak bir deprem etkisi yarattığı yorumu yapıldı.

New York Times bugüne kadar Erdoğan'ın yenilmez bir görüntü çizdiği hatırlatılarak "Bu kez farklı olan hızla kan kaybeden ekonomi ve muhalefetin yüksek disipliniydi" yorumunda bulundu.

Analizde gazeteci Aslı Aydıntaşbaş'ın "Kürtlerin ve Erdoğan'dan kopan mutsuz muhafazakarların oyları seçim sonucunda kritik oldu" değerlendirmesine yer verildi.

Guardian: Erdoğan muhalefet üzerindeki baskısını arttırabilir

İngiliz Guardian gazetesinin dış politika yazarı Simon Tisdall, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçim sonuçlarına nasıl bir tepki verebileceğini irdeledi. Tisdall, "Erdoğan, muhalefet üzerindeki baskısını artırabilir" yorumunu yaptı.

"Erdoğan'ın, yerel seçimleri kendi liderliği için bir referanduma dönüştürdüğü" ifade edilen analiz şöyle:

"Şimdi asıl soru, Erdoğan nasıl tepki verecek? Türkiye siyasetine 2003'ten bu yana hükmeden Erdoğan kaybetmeyi sevmez. Hiçbir eleştiriye tahammül etmez. Katılım oranının yüzde 84,5 olduğu seçimlerde AKP'den sapan oylar, daha önce görülmemiş bir sitem anlamına geliyor.

"AKP'nin kampanyasını Erdoğan tek başına yürüttü. Cumhurbaşkanı olarak konumunu istismar edip, iki ayda neredeyse her gün miting düzenledi. AKP'nin başarısının 'ulusal beka meselesi' olduğunu söyledi ve muhaliflerinin teröristlerle ortaklık yaptığını öne sürdü.

"Geçen ay Christchurch'teki cami saldırılarının videosunu mitinglerde göstermesi ve saldırıların Batılıların Müslümanlara, özellikle Türklere karşı organize bir kampanyanın parçası olduğunu söylemesi büyük eleştiri aldı.

"Seçim sonuçları, Türkiye için 2016'daki darbe girişiminden sonraki en büyük siyasi şok. Darbe girişiminden sonra Erdoğan'ın ilk tepkisi kitlesel gözaltı talimatları vermek ve ülke dışındaki komplocuları suçlamak oldu. Erdoğan darbe girişimini, iktidarını güçlendirme amacıyla, ülke genelinde ayırım yapmadan tüm muhalifleri tasfiye etmek için bir bahane olarak kullandı.

"Benzer bir karşılık yine beklenebilir ama muhtemelen aynı çapta değil. Erdoğan, geçmişte olduğu gibi, kolay etkisi altına giren yargının yardımıyla muhalifleri diskalifiye etmek için haklarında yasal itiraz süreci başlatacak.

'Selahattin Demirtaş örneği'

"Erdoğan özellikle HDP'nin kazanımlar elde ettiği Güneydoğu'daki Kürt bölgelerindeki kutlamaları bastırmakta kararlı davranacak.

"Erdoğan HDP'yi yasadışı PKK ile ortaklık yapmakla suçluyor, HDP ise bu suçlamaları kesinlikle reddediyor. Seçimden önce bazı HDP aktivistlerinin de terör bağlantılı suçlar nedeniyle gözaltına alındıkları haberleri geldi.

"HDP'nin en karizmatik lideri Selahattin Demirtaş'ın kaderi bunun örneği. Demirtaş 2014 seçimlerinde Erdoğan'a kök söktürdü ve bu yüzden tehdit olarak görüldü. Demirtaş, 'terör propagandası yapma' suçu nedeniyle 2016'dan bu yana cezaevinde.

"Geçen yıl kendisine geniş yetkiler tanıyan referandumdan sonra Erdoğan'ın, hükümet, ordu, mahkemeler dâhil Türk kurumları üzerindeki hâkimiyeti olağanüstü. Gazetecilerin araştırma ve inceleme yapabilme imkanları yok edildi.

"Tüm bunlar ana muhalefet partisi CHP'nin başarısını daha çarpıcı kılıyor. CHP'nin zaferleri tüm muhalif partileri için teşvik edici olacak. Bu zaferler Türkiye'de, geçen yıl neredeyse öldüğü düşünülen demokrasinin yenilenmesi umutlarını ölü toprağından çıkarabilir.

"Bu, Erdoğan için sonun başlangıcı mı? Bunu söylemek için çok erken. 2023'e kadar herhangi bir ulusal seçim yok. Erdoğan'ın daha ziyade taşrada olan seçmen tabanı hala güçlü, oy oranı yüzde 44.

"Ama hala kapalı bir kutu var: Ekonominin durumu, seçimlerde belirleyici olan bir faktör.

"Artan gıda fiyatları ve evlerin temel ihtiyaçlarındaki darlık, büyük bir Türk sultanı dahi olsa, her siyasetçi için sorun teşkil eden bir durum. Erdoğan'ın mahvolmasının nedeni, soğan fiyatları olabilir."

(BBC Türkçe)