Avrupa Birliği İran’ın denizlerde gerilimi tırmandırmasından endişeli. 

İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Tahran ve Tel Aviv arasındaki ‘gölge savaşlarının’ tırmandığının bir göstergesi olarak dün yine İran’ı hedef aldı. Kudüs Gücü subaylarından Hasan Seyyad Hüdayi’nin öldürülmesinin üzerinden bir hafta geçmişken, Bennett İran rejiminden, bölgedeki vekilleri aracılığıyla düzenlediği saldırıların hesabının sorulacağını vurguladı.  

İsrail Başbakanı Bennett, dün yaptığı açıklamada, İran'ın İsrail'i kasten hedef gösterdiğini savunarak, "İran rejimi onlarca yıldır vekilleri ve elçileri aracılığıyla İsrail'e ve bölgeye terör uyguluyor, ancak ahtapotun başı olan İran ise dokunulmazlığını koruyor. Daha önce de söylediğimiz gibi; İran rejiminin dokunulmaz dönemi bitti. Teröristleri finanse edenler, silahlandırıp gönderenler, bunun tamamen bedelini ödeyecek" ifadelerini kullandı.   

 Kudüs Gücü komutanlarından Albay Hasan Seyyad Hüdayi  geçen hafta Tahran’da motosikletli kişilerin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetmişti. İran yönetimi intikam vaadinde bulundu ve suikastın sorumlusu olarak İsrail’i işaret etti. Mossad’ı denetleyen Başbakanlık Ofisi iddialarla ilgili sessiz kalmayı tercih etti. Öte yandan New York Times gazetesinde yayınlanan haberde, İsraillilerin suikastın arkasında oldukları bilgisini ABD’li yetkililerle paylaştığı ifade edildi. İsrail, Hüdayi’nin, yurt dışındaki Yahudilere yönelik eylemler düzenleyen Kudüs Gücü’ne bağlı Birim 840’ın başındaki isim olduğunu iddia etti. Daha önce de Hüdayi suikastına benzer yöntemlerle, nükleer çalışmalar yapan İranlı akademisyenler hedef alınmıştı. Bu suikastların arkasında İsrail istihbaratı Mossad’ın bulunduğu tahmin ediliyor. Suikastın ardından İSNA haber ajansı, İsrail’e çalışan bir casusluk şebekesinin çökertildiğini duyurdu. Tasnim haber ajansı da 11 Mayıs’ta Mossad’a çalışan bir casusluk ağının ifşa olduğunu ve unsurlarının tutuklandığını bildirmişti.  

Gölge Savaşı 

İran, Albay Hüdayi’nin öldürülmesinin intikamını alacağına söz verdi ve İsrail’i işaret etti. İran Savunma Bakanlığı, perşembe günü, Tahran yakınlarındaki Parçin Askeri Tesisleri’nde çıkan ‘endüstriyel kaza’ sonucu bir mühendisin hayatını kaybettiğini duyurdu. New York Times gazetesi ise İranlı ve ABD’li yetkililere dayandırdığı haberinde, tesislerin ‘kamikaze tipi bir insansız hava aracı’ tarafından hedef alındığını ve ‘İran’a bir mesaj’ taşıdığını iddia etti. Saldırıyı henüz üstlenen olmadı, ancak benzer bir saldırı geçen haziran ayında Kerec'deki santrifüj yedek parçalarının üretildiği Tissa Kompleksi'nde meydana gelmişti. İran söz konusu sabotaj girişimiyle ilgili İsrail'i suçlamıştı. NYT, Parçin Tesisleri'ne yapılan saldırının, İsrail'in Lübnan ve İran'a yaptığı saldırılarla benzeştiği yorumunda bulundu.

Parçin’deki ‘gizemli kazadan’ 48 saat sonra İran, yer altında bulunan gizli insansız hava aracı İHA ve silahlı İHA üssünü duyurdu. İran Silahlı Kuvvetleri, yerin metrelerce altındaki gizli askeri üsten görüntüler paylaştı. Üste çok sayıda insansız hava aracı ve mühimmat bulunduğu gözlemlendi. İran Devlet Televizyonu tarafından görüntülenen ve Zagros Dağları’nda bulunan üste 100'e yakın İHA ve SİHA bulunuyor. İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri gizli ‘313 Stratejik İHA Üssü’nü’ ziyaret etti. General Bakıri’ye, çeşitli askeri, taarruz ve uzun menzilli askeri İnsansız Hava Araçları’nın üretimiyle ilgili bilgi verildi. Bakıri ziyaret sonrası yaptığı açıklamada, “Son yıllarda yaşanan savaşlarda gördüğümüz şey İHA’ların rolünün arttığı yönündedir. İran çeşitli görevler için yeni İHA’lar üretiyor. Ordumuz, yeni anlayış ve yöntemlerle gelecekteki savaşlarda duyulan ihtiyacın tam olarak farkındadır” ifadelerini kullandı. İran Silahlı Kuvvetleri (Erteş) Başkomutanı Abdurrahim Musevi, “Şüphesiz İran ordusu İHA alanında bölgede öncüdür. İHA alanındaki yenileme ve çeşitlendirme gücümüz durdurulamaz seviyededir” diye konuştu.  

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) 5 Mart’ta yer altındaki iki İHA ve balistik füze üssünü duyurmuştu. DMO genel komutanı Hüseyin Selami’nin bu üsleri ziyaretiyle ilgili görüntüler paylaşılmıştı. İsrail şubat ayında kamikaze tipi 6 İHA ile İran’ın Mahideşt bölgesinde bulunan DMO’ya ait bir İHA üretim atölyesine saldırı düzenlemişti. Saldırının ardından İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi’ne bağlı Nour News askeri üste bir depoda çıkan yangın sonucu bir kaza yaşandığını duyurmuştu.  

 
- Avrupa endişeli 

İran Devrim Muhafızları Ordusu, Basra Körfezi'nde iki gün önce Yunanistan'a ait iki petrol tankerini alıkoydu. Devrim Muhafızları tarafından yapılan açıklamada, Basra Körfezi'nde Yunanistan'a ait seyir halindeki iki petrol tankerinin denizcilik kurallarını ihlal etmeleri nedeniyle alıkonulduğu kaydedildi. İran makamları 25 Mayıs'ta, teknik sorunlar nedeniyle Yunanistan kıyılarına sığınan İran bayraklı bir petrol nakliye tankerinin alıkonulduğunu ve geminin taşıdığı petrole ABD'nin talebiyle el konulduğunu duyurmuştu. İran bayraklı ‘Pegasus’ isimli petrol tankerinin Rus uyruklu 19 mürettebatı da gözaltına alındı. Avrupa Birliği (AB), İran'ın alıkoyduğu Yunanistan'a ait iki gemiyle ilgili durumun acilen açıklığa kavuşturulması ve çözümlenmesi çağrısında bulundu. AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano tarafından yapılan açıklamada, Yunanistan’a ait iki tankerin Basra Körfezinde alıkoyulmasının Avrupa Birliği tarafından büyük bir endişeyle izlendiği belirtildi. Açıklamada, endişelerin İran makamlarına iletildiği, durumun acilen açıklığa kavuşturulması ve gerginliğin düşürülmesi için çağrı yapıldığı kaydedildi. Stano ayrıca, Yunanistan'ın alıkoyduğu İran bayraklı "Pegasus" isimli gemi hakkında da AB'nin Yunan makamlarıyla temas halinde olduğunu ifade etti.  

İran dini lideri Ali Hameney’e yakınlığıyla bilinen Keyhan gazetesi iki tankere el konulmasını savundu. Keyhan manşetten verdiği haberde, “Hürmüz Boğazı’nda gelgit İran lehine döndü” ifadesini kullandı.  Eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'ye yakın Sazendeki gazetesi ise olayı ‘göze göz’ ifadesiyle duyurdu. Bu aralar İran uluslararası sahnede gerginlik yaratmak istemiyor gibi görünse de son yaşananlar muhtelif alanlarda İran üzerindeki baskının arttığını gösteriyor. 

Şarku'l Avsat